Ποιοι είναι οι στόχοι της Ψυχοθεραπευτικής Παρέμβασης;...

Γράφει ο Dr. Γρηγόρης Βασιλειάδης ( M.Sc.Ph.D Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής ) Μολονότι οι ψυχολόγοι - ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν στην ψυχολ...

Γράφει ο Dr. Γρηγόρης Βασιλειάδης

(M.Sc.Ph.D Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής)

Μολονότι οι ψυχολόγοι - ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν στην ψυχολογική θεραπεία ένα ευρύ φάσμα από θεραπευτικές μεθόδους και τεχνικές, εκείνο που τους επιτρέπει και στηρίζει την δυνατότητα που έχουν να επιλέξουν είναι, η από κοινού, απόρριψη του ιατροκεντρικού μοντέλου θεραπείας, και η κοινή πεποίθηση σ’ ένα εναλλακτικό μοντέλο θεραπείας.
Οι στόχοι της παρέμβασης που επιχειρεί ο Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής είναι:...
· Η κατανόηση και συνειδητοποίηση της προέλευσης και του τρόπου ανάπτυξης των συναισθηματικών προβλημάτων που βιώνει το άτομο, η οποία θα του επιτρέψει να ασκεί έλεγχο πάνω στα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του.
· Η ανάπτυξη θετικής στάσης του ατόμου απέναντι στον εαυτό του, σε συνδυασμό με ανάπτυξη της ικανότητάς του να αναγνωρίζει τις εμπειρίες εκείνες που έγιναν στο παρελθόν –ή και συνεχίζουν να γίνονται- αντικείμενο κριτικής κι απόρριψης (Αυτο-αποδοχή & Αυτοπεποίθηση).
· Η ανάπτυξη κι ολοκλήρωση του δυναμικού και των ικανοτήτων του ατόμου στην πληρέστερή τους μορφή, και/ή η επίτευξη της ενσωμάτωσης των πλευρών του εαυτού που προηγουμένως βρίσκονταν σε σύγκρουση.
· Η κατάκτηση από τον/την ενδιαφερόμενο/ η ενός υψηλότερου επιπέδου πνευματικής εγρήγορσης.
· Η εύρεση λύσης σ’ ένα συγκεκριμένο πρόβλημα που το άτομο δεν μπορούσε να λύσει μόνο του. · Η απόκτηση μιας γενικής δεξιότητας στη λύση προβλημάτων.
· Η απόκτηση, μέσω εκπαίδευσης, από το άτομο ιδεών και τεχνικών με τις οποίες μπορεί να κατανοεί και να ελέγχει τη συμπεριφορά του.
· Η μάθηση και η κατοχή κοινωνικών και διαπροσωπικών δεξιοτήτων, όπως η διατήρηση βλεμματικής επαφής, η συμμετοχή σε συζητήσεις, η διεκδικητικότητα, κι ο έλεγχος του θυμού.
· Η αλλαγή ή η αντικατάσταση παράλογων ιδεών, ή δυσπροσαρμοστικών τρόπων σκέψης που συνδέονται με αυτο-καταστροφική συμπεριφορά με πιο λειτουργικές σκέψεις.
· Η αλλαγή, ή η αντικατάσταση δυσπροσαρμοστικών ή αυτο-καταστροφικών μορφών συμπεριφοράς.
· Η εισαγωγή στην διαδικασία αλλαγής του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν μικρά ή ευρύτερα κοινωνικά συστήματα (π.χ. το ζευγάρι, η οικογένεια, το σχολείο, οργανισμοί).
· Η σταδιακή απόκτηση δεξιοτήτων αυτογνωσίας κι ενημέρωσης, έτσι ώστε να μπορέσει το άτομο να αντιμετωπίσει κοινωνικές ανισότητες. Στην Συνθετική Ψυχοθεραπεία η έμφαση δίνεται στον άνθρωπο, όχι στο «πρόβλημα»!
Στην σχετική διεθνή βιβλιογραφία έχει αναφερθεί η ύπαρξη 400 περίπου διαφορετικών ψυχοθεραπευτικών σχολών. Από αυτές, οι πιο διαδεδομένες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η συστημική, η φαινομενολογική – υπαρξιστική, η ψυχοδυναμική, η γνωσιακή-συμπεριφοριστική, και, τέλος, η επιλεκτική και η συνθετική προσέγγιση.
Μολονότι οι ψυχολόγοι - ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν στην ψυχολογική θεραπεία ένα ευρύ φάσμα από θεραπευτικές μεθόδους και τεχνικές, εκείνο που τους επιτρέπει και στηρίζει την δυνατότητα που έχουν να επιλέξουν είναι, η από κοινού, απόρριψη του ιατροκεντρικού μοντέλου θεραπείας, και η κοινή πεποίθηση σ’ ένα εναλλακτικό μοντέλο θεραπείας. Ένα μοντέλο που βασίζεται στην αλληλεπίδραση αυτών που συμμετέχουν στη θεραπευτική σχέση. Αυτό το μοντέλο ψυχολογικής θεραπείας δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην υποκειμενική εκδοχή της εμπειρίας και του κόσμου του ενδιαφερόμενου, καθώς και στον ρόλο του «βοηθού / θεραπευτή». Ο τελευταίος καλείται να βοηθήσει τον ενδιαφερόμενο μέσα από μια συνεργατική σχέση, προσπαθώντας να κατανοήσει την εσωτερική πραγματικότητα του πελάτη / ενδιαφερόμενου, καθώς και τον τρόπο που αυτός ερμηνεύει και κατανοεί τις εμπειρίες του.
Η ιδέα του να «κάνει» ο ψυχοθεραπευτής κάτι στον πελάτη έτσι ώστε να τον θεραπεύσει από την «αρρώστια», αντικαθίσταται από την ιδέα του να «βρίσκεται μαζί» με τον ενδιαφερόμενο, ή την ενδιαφερόμενη, με τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνεις την προσωπική του/της ανάπτυξη.
Με άλλα λόγια, αυτό το μοίρασμα της εσωτερικής πραγματικότητας του πελάτη επιτρέπει την ποιοτική αναβάθμιση της σχέσης πελάτη – συμβούλου σε σχέση θεραπευτική. Ακριβώς αυτή η ανάγκη για κατανόηση των δυναμικών που συνιστούν και καθορίζουν την εσωτερική πραγματικότητα είναι που υπαγορεύει στον Ψυχολόγο - Ψυχοθεραπευτή να έχει προσωπική / βιωματική εμπειρία, όντας ο ίδιος σε διαδικασία ψυχολογικής θεραπείας ως θεραπευόμενος για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η αλλαγή προσανατολισμού που επιχειρεί η Ψυχοθεραπεία, από την ιατροκεντρική αντίληψη της διάγνωσης & θεραπείας ατόμων με σημαντική ψυχική διαταραχή, προς μια αναπτυξιακή κατεύθυνση, προϋποθέτει πάνω απ’ όλα σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που σκέφτεται ο ψυχολόγος - θεραπευτής. Δηλαδή, τα προβλήματα και οι κρίσεις που βιώνει ο ενδιαφερόμενος δεν γίνονται πια αντιληπτά ως ενδείξεις ψυχοπαθολογίας, αλλά ως «κανονιστικές» εμπειρίες, που ο ρόλος τους είναι να θέσουν μια πρόκληση στην προσαρμογή του ατόμου, της οικογένειας, ή της ομάδας κατά τη διάρκεια της εξελικτικής του / της πορείας.
Ανθρώπινες εμπειρίες, όπως το πένθος, η ασθένεια, ο χωρισμός είναι στην ουσία τους τέτοιου είδους αναπτυξιακές προκλήσεις. Μια και η έμφαση τελικά δίνεται στην ανάπτυξη του εαυτού, ο Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής, αντί να ενδιαφέρεται για την καταγραφή συμπτωματολογίας, υιοθετεί μια πιο δυναμική οπτική για το τι μπορεί να σημαίνει η διαταραχή ή το πρόβλημα εξελικτικά, βοηθώντας ταυτόχρονα τον άνθρωπο να ανακαλύψει τις κρυμμένες του Δυνάμεις που θα χρησιμοποιήσει προκειμένου, όχι μόνο να «ξεπεράσει» αυτήν την εξελικτική κρίση, αλλά και να την μετουσιώσει σε ευκαιρία για ψυχική ανάπτυξη και πρόοδο. Έχοντας, δηλαδή, υπ’όψην του το σημείο στο οποίο έχει φτάσει το άτομο μέσα στον κύκλο της ζωής του, ο ψυχολόγος το βοηθάει να πορευτεί στη συνέχεια της ζωής του, δουλεύοντας αυτό το «πρόβλημα – πρόκληση» μέσα στη θεραπευτική διαδικασία.