Ομάδα Δράσης, Task Force: Τι θέλουν οι Έλληνες;

Από το Σεπτέμβριο του 2011, οπότε συστάθηκε η Ομάδα Δράσης (Task Force) για την Ελλάδα με αποστολή να εντοπίζει και να συντονίζ...

Από το Σεπτέμβριο του 2011, οπότε συστάθηκε η Ομάδα Δράσης (Task Force) για την Ελλάδα με αποστολή να εντοπίζει και να συντονίζει την τεχνική βοήθεια που χρειάζεται η χώρα προκειμένου να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της για μεταρρυθμίσεις και την επιτάχυνση της απορρόφησης κονδυλίων της Ε.Ε. μέχρι και σήμερα, καλοκαίρι 2014, έπειτα από διάστημα σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής με πολλαπλές συνέπειες στην οικονομία και την κοινωνία, το ερώτημα «τι θέλουν οι Έλληνες, τελικά» δεν έχει απαντηθεί ακόμη.

Η σύγχυση, η αναβλητικότητα, η σύγκρουση συμφερόντων, η αναποφασιστικότητα του πολιτικού συστήματος ως απόρροια του κοινωνικού και οικονομικού συστήματος συνεχίζουν να αποτελούν εμπόδια βελτίωσης τόσο του δημοσιονομικού όσο και του ιδιωτικού τομέα.

Η Ελλάδα το 2011 ζήτησε από την Ευρώπη και την Ομάδα Δράσης να της γράψει το manual, το εγχειρίδιο, για την καλύτερη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Τρία χρόνια μετά τα στοιχεία δείχνουν πως οι χρήστες, το ελληνικό δημόσιο δηλαδή, δεν ακολουθεί τη λύση «by manual», αλλά συνεχίζονται οι αυθαιρεσίες, η αδυναμία συμμόρφωσης με τους κανόνες και η περιστασιακή εφαρμογή αυτών κατά το δοκούν.

Το αποτέλεσμα, όπως διατυπώνεται στην έβδομη έκθεση δραστηριοτήτων της Ομάδας Δράσης παροχής τεχνικής βοήθειας στην Ελλάδα κατά την περίοδο Φεβρουαρίου-Μαϊου 2014, είναι μέτρια έως καλά, σε σχέση με το χρόνο, τον κόπο και το χρήμα που έχουν ήδη δαπανηθεί για το σκοπό αυτό. Όπως λέγεται χαρακτηριστικά από το αρμόδιο ευρωπαϊκό κλιμάκιο «η τεχνική βοήθεια εντατικοποιήθηκε ιδιαίτερα σε βασικούς τομείς όπως η φορολογική διοίκηση, η διαχείριση των διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων της Ε.Ε., η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, ο συντονισμός της παρακολούθησης της συμμόρφωσης με το ευρωπαϊκό δίκαιο καθώς και ο συντονισμός των κρατικών ενισχύσεων. Όμως, στο τέλος το ελληνικό πολιτικό σύστημα επιλέγει και αποφασίζει ποιες συστάσεις θα εφαρμοστούν και ποιες όχι. Οι ελληνικές αρχές διαλέγουν ποια είναι τα σημαντικότερα βήματα για τη χώρα».

Παραδείγματα
Επιγραμματικά, η έκθεση τονίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις που μέχρι στιγμής προχωρούν αποδίδουν αποτελέσματα, με βάση την ανάλυση των τομέων όπου δρα η Ομάδα. Ωστόσο απαιτούνται νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία για την τόνωση της ρευστότητας για να φανεί η βελτίωση στην πραγματική οικονομία, να επιταχυνθεί η έναρξη λειτουργίας του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου και να επιπλέον μέρη για αύξηση του προϋπολογισμού του, να αντιμετωπιστεί ριζικά η διαφθορά στην Ελλάδα και να καταπολεμηθεί το μαύρο χρήμα και η φοροδιαφυγή, με εντατικοποίηση της δραστηριότητας του αρμόδιου εισαγγελέα κ. Ι. Τέντε και της Γενικής Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κ. Αικ. Σαββαϊδου, να αξιοποιούνται καλύτερα τα κοινοτικά κονδύλια χωρίς τον κίνδυνο της υπερδέσμευσης πόρων και ουσιαστικά της αποτυχίας για την υλοποίηση αναγκαίων έργων για τη χώρα, να εφαμοστεί εθνική στρατηγική για τις εξαγωγές.

Έκθεση

Μεγαλύτερη αξιοποίηση της χρηματοδότησης της Ε.Ε.


Με τη συμφωνία εταιρικής σχέσης (ΣΕΣ) που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 23 Μαΐου 2014 καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο η καίρια χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία για την περίοδο 2014-2020 θα επενδυθεί στην πραγματική οικονομία της Ελλάδας για να αντιμετωπιστεί η ανεργία και να δημιουργηθούν ποιοτικές θέσεις εργασίας, να τονωθεί η ανάπτυξη μέσω της καινοτομίας, να προωθηθεί η επιχειρηματικότητα, με εκπαίδευση και κατάρτιση, καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και με την ενίσχυση της φιλικής προς το περιβάλλον και αποδοτικής από πλευράς πόρων οικονομίας.
Η συμφωνία εταιρικής σχέσης περιλαμβάνει χρηματοδότηση στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής (15,52 δισ. ευρώ), της πολιτικής της ΕΕ για την αγροτική ανάπτυξη (4,2 δισ. ευρώ) και 388,7 εκατ. ευρώ από το ευρωπαϊκό ταμείο Θάλασσας και Αλιείας.

Χάρη σε συντονισμένες προσπάθειες, η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στην 5η θέση μεταξύ όλων των κρατών μελών όσον αφορά την απορρόφηση κονδυλίων από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο συνοχής, σε σχέση με την 18η θέση όπου βρισκόταν στα τέλη του 2011. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η χώρα έχει σήμερα χρησιμοποιήσει το 81,3% των διαθέσιμων κονδυλίων της περιόδου 2007-2013, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο του μέσου όρου του 69,17% της ΕΕ.

Ίδρυμα για την Ανάπτυξη στην Ελλάδα

Σημαντική πρόοδος έχει επιτευχθεί για τη σύσταση του Ιδρύματος για την Ανάπτυξη (ΙγΑ), ενός ταμείου επενδύσεων που αποσκοπεί στη συγκέντρωση χρηματοπιστωτικών πόρων από δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς για τη χρηματοδότηση ΜΜΕ και δημόσιων επενδυτικών έργων. Η Ελλάδα ενέκρινε το νομικό πλαίσιο για τη δημιουργία του ιδρύματος τον Δεκέμβριο του 2013. Το Μάιο του 2014, συστάθηκε ο επιμέρους επενδυτικός οργανισμός (Sub-Fund) ΙγΑ-ΜΜΕ με 200 εκατ. ευρώ προερχόμενα από την Ελληνική Δημοκρατία και τη γερμανική KfW ο οποίος παρέχει ρευστότητα στις ΜΜΕ.

Διευκόλυνση των επενδύσεων

Η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα και ο Όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας υποστήριξαν την ελληνική κυβέρνηση στην εκπόνηση νέου νόμου-πλαίσιο για την επανεξέταση των αδειών που απαιτούνται για επιχειρηματικές δραστηριότητες και επενδύσεις. Ο εν λόγω νόμος-πλαίσιο εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2014.

Οι ελληνικές αρχές αναπτύσσουν επί του παρόντος μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή στρατηγική που βασίζεται στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, ενισχύοντας πολιτικές που αυξάνουν τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, διευκολύνουν την οικονομική δραστηριότητα και δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας.

Εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών υγείας


Η μεταρρύθμιση του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αποτελεί ζωτική συνιστώσα των προσπαθειών της Ελλάδας να αυξήσει την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των δημοσίων δαπανών και να εξασφαλίσει την κοινωνική ευημερία. Παρέχεται τεχνική βοήθεια για την υποστήριξη μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στη μείωση των δαπανών για την υγεία ενώ παράλληλα οικοδομούν ένα αποτελεσματικό σύστημα πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης προσβάσιμο σε όλους, ενισχύοντας την ποιότητα της παρεχόμενης περίθαλψης.
Η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα συνεργάζεται στενά με τις ελληνικές αρχές και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) για την εφαρμογή της στρατηγικής «Υγεία στην πράξη» (στην οποία η Γερμανία είναι "εταίρος στη μεταρρύθμιση"), και να συμβάλλει στον σχεδιασμό και την παρακολούθηση της υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στον τομέα υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα.

Επίσης, τεχνική βοήθεια παρασχέθηκε χωρίς διακοπή στην υλοποίηση και άλλων στοιχείων της μεταρρύθμισης του συστήματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, συγκεκριμένα, για τη βελτίωση της τιμολόγησης και επιστροφής εξόδων για φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς και για τη διαχείριση του ΕΟΠΥΥ και τη νοσοκομειακή διαχείριση.

Αντιμετώπιση της ανεργίας


Ο δείκτης ανεργίας της Ελλάδας παραμένει πολύ υψηλός στο 26,8%, ενώ η ανεργία των νέων κυμαίνεται στο 57,7%. Η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα παρέχει εκτεταμένη τεχνική βοήθεια για τη στήριξη της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας όπως καθορίστηκαν στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, για τη βελτίωση των θεσμικών φορέων της αγοράς εργασίας και για τη στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Εγγύηση για τη Νεολαία θα καθιερωθεί σταδιακά για όλους τους νέους ηλικίας 15-24 ετών με τη μορφή προσφοράς εργασίας, μαθητείας, πρακτικής άσκησης ή συνεχούς εκπαίδευσης για τέσσερις μήνες μετά το τέλος των σπουδών τους ή την απώλεια της εργασίας. Χρηματοδότηση ύψους 350 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της ΕΕ για την απασχόληση των νέων και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου θα στηρίξει τους νέους που δεν απασχολούνται ούτε εντάσσονται σε πρόγραμμα εκπαίδευσης ή κατάρτισης και αφορά περίπου 240.000 άτομα.

Ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης


Η βελτίωση της λειτουργίας της φορολογικής διοίκησης είναι καθοριστικός παράγοντας ώστε να μπορέσουν οι ελληνικές αρχές να αυξήσουν τα δημόσια έσοδα και να εξασφαλίσουν μια δικαιότερη κατανομή της φορολογικής επιβάρυνσης. Η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης της Επιτροπής (ΓΔ TAXUD) και το ΔΝΤ, συνέχισε την παροχή τεχνικής βοήθειας προς υποστήριξη των ελληνικών αρχών στον εν λόγω τομέα και για να παγιωθούν τα οφέλη από τα πρόσφατα επιτεύγματα στον τομέα των δημόσιων οικονομικών.
Συνολικά, η ελληνική φορολογική διοίκηση πέτυχε σημαντική πρόοδο, τόσο στον τομέα της ίδιας της φορολογικής διοίκησης με την έκδοση απόφασης του γενικού γραμματέα για το νέο οργανόγραμμα, όσο και σχετικά με τις βασικές επιχειρηματικές διαδικασίες, ιδίως όσον αφορά τα αποτελέσματα στους τομείς της είσπραξης οφειλών και των επιστροφών του ΦΠΑ.

Τρεις επιπλέον διεθνείς εσωτερικοί εμπειρογνώμονες, που προσελήφθησαν με σύμβαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υποστηρίζονται διοικητικά από την Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα, έπιασαν δουλειά υποστηρίζοντας την φορολογική διοίκηση. Ενισχύθηκε επίσης η τεχνική βοήθεια όσον αφορά τον ΦΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης της νομοθεσίας περί ΦΠΑ και της ενίσχυσης της καταπολέμησης της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ. Αναμένεται να προχωρήσουν οι εργασίες στον τομέα του ελέγχου των ατόμων με μεγάλη περιουσία και των αυτοαπασχολούμενων με μεγάλο εισόδημα.

Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος


Η τεχνική βοήθεια επικεντρώθηκε σε ορισμένες προτεραιότητες που σχετίζονται με τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων. Στόχος είναι να διαμορφωθεί ένα υποστηρικτικό και σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον με εύκολη πρόσβαση σε ρευστότητα και στις αγορές, ιδίως για τις ΜΜΕ.
Για παράδειγμα, έγιναν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της μείωσης του κόστους και του χρόνου για τις εξαγωγές, ιδίως με εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις των τελωνειακών διαδικασιών με βάση τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το αποτέλεσμα είναι οι τελωνειακοί έλεγχοι να στηρίζονται σήμερα εξ ολοκλήρου στην εκτίμηση των κινδύνων, με σημαντική μείωση του μέσου αριθμού των φυσικών ελέγχων και των ελέγχων των εγγράφων. Σε συνδυασμό με άλλες μεταρρυθμίσεις στον τομέα των τελωνείων, που περιλαμβάνουν παράταση των ωρών λειτουργίας ορισμένων επιλεγμένων τελωνείων, οι εξαγωγείς ανέφεραν μείωση του χρόνου έως και 50% για τις διασαφήσεις, και μείωση των δαπανών από 20% έως 50% κατά το τελευταίο εξάμηνο. Περισσότεροι από 40 έμποροι προϊόντων φρέσκων φρούτων και λαχανικών, που καλύπτουν σχεδόν την μισή ελληνική εμπορική δραστηριότητα στον εν λόγω τομέα, έχουν καταχωριστεί ως εγκεκριμένοι έμποροι, γεγονός που διευκολύνει την έκδοση των πιστοποιητικών που απαιτούνται για τις εξαγωγές.

Η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα παρείχε επίσης εκτεταμένη υποστήριξη για την κατάργηση και απλοποίηση της αντι-ανταγωνιστικής νομοθεσίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής και με βάση τις συστάσεις του ΟΟΣΑ. Το Μάρτιο οι ελληνικές αρχές ενέκριναν νόμο με τον οποίο εφαρμόζονται οι περισσότερες από τις συστάσεις, με στόχο να καταργηθούν τα εμπόδια στον ανταγωνισμό. Η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα υποστηρίζει επί του παρόντος την Ελληνική Κυβέρνηση για την σύνταξη επακόλουθου προγράμματος, δηλ. την κατάρτιση αξιολόγησης του ανταγωνισμού και τον προσδιορισμό σχετικών εμποδίων στον ανταγωνισμό σε τομείς όπως οι πωλήσεις χονδρικής, το ηλεκτρονικό εμπόριο, η μεταποίηση και οι τηλεπικοινωνίες.


Η Παγκόσμια Τράπεζα και άλλοι εμπειρογνώμονες του οποίους συντόνισε η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα υποστήριξαν την Ελλάδα όσον αφορά την σύνταξη νέου νόμου πλαισίου, που εγκρίθηκε τον Απρίλιο, και αποσκοπεί στην αναδιάρθρωση των αδειών που απαιτούνται για την λειτουργία των επιχειρήσεων και την πραγματοποίηση επενδύσεων.
Όσον αφορά την απελευθέρωση των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελμάτων, η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα ανέθεσε σε εμπειρογνώμονες του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (IOBE) να μελετήσουν τις επιπτώσεις της απελευθέρωσης σε ζωτικούς τομείς όπως δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και ορκωτοί λογιστές, πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες, φορτοεκφορτωτές, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί καθώς και εργαζόμενοι στον κλάδο των ακτοπλοϊκών μεταφορών. Στις μελέτες απαριθμούνται διάφορα εμπόδια στον ανταγωνισμό, περιορισμοί της λειτουργίας των αγορών και επιβλαβείς διοικητικές πρακτικές, ιδίως από επαγγελματικές ενώσεις.

Καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της διαφθοράς

Μέχρι σήμερα έχουν εκπαιδευτεί 700 συμμετέχοντες στο πρόγραμμα κατάρτισης γαι την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που υποστηρίζει η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα. Το πρόγραμμα κατάρτισης έχει πλέον εισέλθει σε πιο επιχειρησιακή φάση κατά την οποία οι Έλληνες ελεγκτές στους οποίους έχουν ανατεθεί συγκεκριμένες υποθέσεις λαμβάνουν «πρακτική» ατομική καθοδήγηση από εμπειρογνώμονες.

Στις αρχές του έτους δημιουργήθηκε έμμεσο μητρώο τραπεζικών λογαριασμών για την αποτελεσματική υποστήριξη των ελληνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προόδου, εφόσον τα στοιχεία των τραπεζικών καταστάσεων είναι πλέον διαθέσιμα για έρευνες εντός μίας ημέρας. Μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί πάνω από 2.700 αιτήματα από τις διάφορες υπηρεσίες επιβολής του νόμου. Συνεχίζονται οι εργασίες επέκτασης του συστήματος πριν από το καλοκαίρι με πληροφορίες για χρηματοοικονομικές συναλλαγές.

Χρησιμοποιώντας τη συσχέτιση μεταξύ της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της φοροδιαφυγής η μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών ανέφερε στις αρχές 2.628 περιπτώσεις εικαζόμενης φοροδιαφυγής, διαβίβασε 472 υποθέσεις στον εισαγγελέα, και δέσμευσε περιουσιακά στοιχεία ύψους 205 εκατ. ευρώ από τις αρχές του 2012.


Καταρτίστηκε νέο πρόγραμμα εργασίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες το οποίο αναμένεται να εγκριθεί από το Υπουργείο Οικονομικών. Περιλαμβάνει βελτιώσεις σχετικά με την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και επιπλέον επιχειρησιακή κατάρτιση. Η Ομάδα Δράσης για την Ελλάδα ενεργεί επίσης συμβουλευτικά προς τις ελληνικές αρχές σχετικά με το νέο νόμο κατά της διαφθοράς, που έχει εγκριθεί από την Ελληνική Βουλή προκειμένου να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τα διεθνή πρότυπα. Συνεχίζονται οι εργασίες σχετικά με τους νόμους για την χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, τις δηλώσεις πόθεν έσχες και τον περιορισμό της ασυλίας των εκλεγμένων ατόμων.