Έκτακτες Ανάγκες: Οφείλουμε να ετοιμαστούμε...

Του Νίκου Κοτζιά Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα επικίνδυνο σταυροδρόμι ιστορικής σημασίας. Υπάρχουν σειρά αποφ...

Του Νίκου Κοτζιά

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα επικίνδυνο σταυροδρόμι ιστορικής σημασίας. Υπάρχουν σειρά αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ζωτικής σημασίας για τη χώρα. Σημαντικότατη είναι η απαίτηση απόκτησης από τη χώρα εναλλακτικής στρατηγικής που να αντιλαμβάνεται τα προβλήματα και να έχει προβλέπει κινήσεις και απαντήσεις σε βάθος χρόνου.
Η κατάσταση της χώρας είναι χειρότερη από ότι πριν δύο χρόνια: Ύφεση της οικονομίας. Αύξηση του χρέους και της ανεργίας. Διάλυση του κοινωνικού ιστού. Κυριαρχία απαισιοδοξίας και φόβου για το αύριο στην κοινωνική ατμόσφαιρα. Όλα αυτά κάνουν δυσκολεύουν την ουσιαστική έξοδο της χώρας από την κρίση. Ταυτόχρονα, ενώ η χώρα έχει...
πολλαπλά αποδυναμωθεί, η ίδια η ΕΕ βρίσκεται σε κρίση υπό την ηγεμονία μιας Γερμανίας η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα με μια στενή εθνικιστική οπτική. Συνολικά, η κατάσταση της Ελλάδας χειροτερεύει. Ταυτόχρονα, το ευρωπαϊκό περιβάλλον αντί να λειτουργεί ως πλαίσιο διευκόλυνσης της εξόδου της χώρας από την κρίση, την δυσκολεύει όλο και περισσότερο. Τόσο λόγο της πολιτικής που επιλέχθηκε στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής, όσο και εξαιτίας της δυσλειτουργίας ή απουσίας σειράς μέσων και μηχανισμών εξόδου από την κρίση (όπως δανεισμοί, κόψιμο χρήματος, επιτόκια, εν δυνάμει μοχλεύσεις του μηχανισμού).
Οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις που έγιναν στην ΕΕ, πραγματοποιήθηκαν ερήμην της Ελλάδας. Η κυβέρνηση δεν υπέβαλε προτάσεις, ούτε διαπραγματευτικά κείμενα, ούτε διαμόρφωσε και πολύ λιγότερο δημοσιοποίησε κόκκινες γραμμές. Περιορίζεται στο να διεκπεραιώνει τα καθήκοντα που της αναθέτουν οι τροικανοί. Η χώρα αφοπλισμένη, δεν διαθέτει μια στρατηγική γραμμή για το πώς θα πρέπει να αναπτυχθεί η ίδια, η ΕΕ, καθώς και το ποιες μπορεί να είναι οι λύσεις σε τυχόν έκτακτες ανάγκες που γίνεται όλο και πιθανότερο να προκύψουν.
Μια περίπτωση έκτακτης ανάγκης, απίθανης, αλλά όλα μπορούν να συμβούν, είναι να μην διασφαλίσουν Ιταλία και Ισπανία τα 426 δισεκατομμύρια δανείων που χρειάζονται στους επόμενους έξη μήνες. Ακόμα πιο σοβαρή θα ήταν η περίπτωση διάλυσης της ευρωζώνης ή σπασίματός της σε Βορρά και Νότο. Ασφαλώς και δεν είναι ώρα προβολής θέσεων εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Η χώρα, όμως, οφείλει να διαθέτει ένα σχέδιο »Β» για τις περιπτώσεις που υπάρξει βαθύτερη κρίση και σενάρια κατάρρευσης της ΕΕ συνολικά. Δεν θα πρέπει να αιφνιδιαστεί αν προκύψουν απευκταίες καταστάσεις. Όμως, άλλο είναι δεν θέλω μια εξέλιξη και άλλο είμαι γυμνός αν τυχόν αυτή προκύψει.
Συνδυασμένη με την προηγούμενη περίπτωση είναι μια κατάσταση στην οποία η Ελλάδα δεν θα διαθέτει επάρκεια σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως είναι η τυχόν έλλειψη τροφίμων ή φαρμάκων. Για να μη συμβεί κάτι τέτοιο απαιτείται άμεσα ένας ελάχιστος σχεδιασμός διατροφικής και φαρμακευτικής επάρκειας της χώρας καθώς και ειδικές συμφωνίες τροφοδοσίας της χώρας με πετρέλαιο και αέριο από τις αναδυόμενες αγορές σε ανταλλαγή με προϊόντα και υπηρεσίες. Η Ελλάδα οφείλει, δηλαδή, να έχει τακτοποιημένο το νοικοκυριό της, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει και τις χειρότερες των καταστάσεων. Καταστάσεις που απεύχομαι, αλλά μπορεί να προκύψουν.
Στην ίδια γραμμή, επειδή η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί ακόμα περισσότερο στη δύνη της κρίσης, οφείλει σε κάθε περίπτωση να φυλάξει τα νότα της. Να μην πάθει κάποια ζημιά ιδιαίτερα στα εθνικά της ζητήματα. Αυτό σημαίνει άμεση αξιολόγηση και ιεράρχηση των δυνητικών δύσκολων καταστάσεων σε αυτά, καθώς και συγκέντρωση απαραίτητων πόρων και δυνάμεων στα «μελλοντικά επίμαχα σημεία».
Μεγάλα προβλήματα διαθέτουν αυταρχικές και δημοκρατικές λύσεις. Οι πρώτες φαντάζουν ευκολότερες, συχνά ακούω κάποιους ανόητους που εκθειάζουν ακόμα και τα άμεσα εγκλήματα της χούντας του 1967-1974. Αυτές τις διαθέσεις πρέπει να τις αντικρούσουμε. Οφείλουμε δε, να αποδείξουμε τον ανόητο χαρακτήρα εκείνων των επιχειρημάτων σύμφωνα με τα οποία οι εκλογές και η άσκηση από το λαό των δημοκρατικών δικαιωμάτων του είναι πράξη επικίνδυνη.