Τα τελευταία αναλυτικά στοιχεία...

...για τις προοπτικές και τις διεξόδους των επαγγελμάτων σε σχέση με σπουδές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ - Ιούνιος 2009. . Από την επιστημονική ομάδα το...

...για τις προοπτικές και τις διεξόδους των επαγγελμάτων σε σχέση με σπουδές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ - Ιούνιος 2009.
.
Από την επιστημονική ομάδα
του καθηγητή Θεόδωρου Κατσανέβα
και την Career Gate Test http://www.careergatetest.com/

Οι δείκτες με τις προοπτικές και τις διεξόδους επαγγελμάτων που συνδέονται με σπουδές σε ΑΕΙ, ΤΕΙ, παρατίθενται αναλυτικά στους αναθεωρημένους πίνακες (δείτε τους αναλυτικά πατώντας εδώ) με νέα τμήματα σχολών και επιμέρους αναπροσαρμογές των προοπτικών ορισμένων επαγγελμάτων, ανάλογα με την εποχιακή συγκυρία.
Τα σχετικά στοιχεία προέρχονται από πολυετείς κυλιόμενες έρευνες του καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς Θεόδωρου Κατσανέβα και της επιστημονικής του ομάδας, η οποία ανανεώνεται κάθε χρόνο και αφορά προβλέψεις των προοπτικών των επαγγελμάτων στην ελληνική αγορά εργσίας για τα επόμενα δέκα περίπου χρόνια, στα πλάισια και παλαιότερης σχετικής έρευνας που έγινε και εκδόθηκε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Αναδιατάξεις των προοπτικών αυτών εντοπίζονται κατά περίπτωση και καταγράφονται στους σχετικούς πίνακες, όπως έγινε και εδώ.
Οι έρευνες στηρίζονται σε ειδική μεθοδολογία και ειδικότερα στο επονομαζόμενο ισοζύγιο της ζήτησης και προσφοράς επαγγελμάτων (balance of demand and supply of professions) ,το οποίο παρακολουθεί 700 περίπου επαγγέλματα που ταξινομούνται σε 17 μεγάλες ομάδες επαγγελμάτων. Τα στοιχεία αυτά αξιοποιούνται επίσης και για το αυτοματοποιημένο τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού Career Gate Test K.17, (www.careergatetest.com), το οποίο διανέμεται με επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σύμφωνα με την πεντάβαθμη κλίμακα , οι ενδείξεις των προοπτικών εμφανίζονται με την ακόλουθη σήμανση:
- Επαγγέλματα με πολύ θετικές προοπτικές ΠΘ
- Επαγγέλματα με θετικές προοπτικές Θ
- Επαγγέλματα με ουδέτερες προοπτικές Ο
- Επαγγέλματα με αρνητικές προοπτικές Α
- Επαγγέλματα με πολύ αρνητικές προοπτικές ΠΑ
Στους πίνακες, (δείτε τους εδώ) υπάρχει επίσης μια άλλη στήλη που αφορά το εύρος των διεξόδων σε άλλα επαγγέλματα ή ειδικότητες που έχουν οι απόφοιτοι των επιμέρους σχολών και επαγγελματίες διάφορων, της οποίας η σήμανση έχει ως ακολούθως :
• Σπουδές και επαγγέλματα με ευρύτερες επαγγελματικές διεξόδους ΔΔΔ
• Σπουδές και επαγγέλματα με μέτριες επαγγελματικές διεξόδους ΔΔ
• Σπουδές και επαγγέλματα με περιορισμένες επαγγελματικές διεξόδους Δ
Τα παραπάνω στοιχεία για τις επαγγελματικές προοπτικές και διεξόδους σε άλλα επαγγέλματα, αποτελούν μια μόνο συνιστώσα που...
πρέπει να υπολογίζεται για την κατάλληκη επιλογή σπουδών. Ο υποψήφιος δεν πρέπει να ξεχνά ότι, πρώτιστης σημασίας έχει ο βαθμός που ταιριάζουν στην προσωπικότητά του οι σπουδές και τα επαγγέλματα που συνδέονται μ’ αυτές και η θέλησή του να τις επιλέξει, ως ένα βαθμό και ανεξάρτητα από τις όποιες δυσκολίες επαγγελματικής αποκατάστασης. Αναγκαίο είναι επίσης να συνυπολογίσει και άλλους παράγοντες, όπως τις μαθησιακές του επιδόσεις, την οικογενειακή παράδοση, τα οικονομικά-εισοδηματικά δεδομένα τη δομή του εκπαιδευτικού συστήματος, στα πλαίσια και του θεωρήματος του «χρυσού κανόνα σπουδών και επαγγελμάτων» που παρουσιάζεται συνοπτικά πιο κάτω. Και φυσικά να συζητήσει το όλο σημαντικό αυτό ζήτημα με συμβούλους σταδιοδρομίας, με εκπαιδευτικούς και τους γονείς, οι οποίοι μπορούν να πούν τη γνώμη τους, αλλά δεν επιτρέπεται να θέλουν να την επιβάλλουν. Οι νέοι και οι νέες με αυτογνωσία και γνώση, θα αποφασίσουν οι ίδιοι για τις επιλογές τους, γνωρίζοντας ότι «το μέλλον ανήκει σ’ αυτούς που το προετοιμάζουν σωστά». Στην περίπτωση που επιλεγούν σπουδές με πολύ αρνητικές προοπτικές, υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα στροφής στο μέλλον σε άλλες μεταπτυχιακές σπουδές που συνδέονται με επαγγέλματα με θετικές προοπτικές. Ο νέος ή η νέα που διαθέτουν ισχυρή θέληση, επιμονή και επιμονή, σε συνδυασμό με ορισμένες ικανότητες, θα τα καταφέρει ακόμα και στις πολύ δύσβατες επαγγελματικές περιοχές. “Γιατί όταν κάποιος ξέρει τι θέλει οι πάντες υποχωρούν” (Κομφούκιος). Επίσης, δεν πρέπει να διαφεύγει ότι οι σπουδές, εκτός από παράθυρο στον κόσμο της εργασίας αποτελούν και αυτοσκοπό. “Η μόρφωση είναι η μόνη κάθαρση” (Κάρολος Κούν) “και είναι αυτή που οδηγεί στην ελευθερία” (Χοσέ Μαρτί).
Ο χρυσός κανόνας για τη σωστή επιλογή σπουδών, επαγγελμάτων, καριέρας
Τα κύρια κριτήρια και παράγοντες που συνδέονται με την κατάλληλη επιλογή σπουδών και επαγγελμάτων είναι τα ακόλουθα :
1. Αυτογνωσία για τον τύπο της προσωπικότητας, τα ενδιαφέροντα, τις προτιμήσεις, τις κλίσεις, τα ταλέντα, τις επιδόσεις, τις ικανότητες, τις δεξιότητες, τη θέληση, και το βαθμό ταύτισής τους με σπουδές, επαγγέλματα, καριέρα.
2. Προοπτικές των επαγγελμάτων, των συνθηκών και αμοιβών εργασίας.
3. Οικογενειακά και οικονομικά δεδομένα.
4. Εκπαιδευτικά δεδομένα
5. Τυχαίοι παράγοντες.
Ο κατάλληλος συνδυασμός των κριτηρίων αυτών συνιστά το «χρυσό κανόνα» επιλογής σπουδών, επαγγελμάτων, καριέρας.
Αυτογνωσία
Με τη διαδικασία της συμβουλευτική σταδιοδρομίας, παρέχονται έγκυρες πληροφορίες, οδηγίες και υποβοήθηση σε σχέση με τη λήψη αποφάσεων για σπουδές και επαγγέλματα. Για το σκοπό αυτό, ο ενδιαφερόμενος προσφεύγει στους συμβούλους σταδιοδρομίας, στη διαδικασία της συμβουλευτικής, σε τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού-ενδιαφερόντων και σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης. Πρώτιστο μέλημα για την σωστή επιλογή σπουδών και επαγγελμάτων, είναι να αποκτήσει ατομική αυτογνωσία, να μάθει ποιος είναι, τι θέλει και τι μπορεί να κάνει. Να βεβαιωθεί για τα πραγματικά του ενδιαφέροντα, τις κλίσεις, τις προτιμήσεις, τα ταλέντα. Να είναι σίγουρος για το ποιος πραγματικά είναι και όχι ποιος νομίζει ότι είναι. Κατά δεύτερο λόγο, οφείλει να διερευνήσει τις γενικές του ικανότητες και τις ειδικές δεξιότητες, ώστε να προσανατολιστεί με μεγαλύτερη σιγουριά για την κατεύθυνση και κυρίως για το επίπεδο των σπουδών και της επαγγελματικής του διαδρομής και ανέλιξης. Να μάθει δηλαδή, όχι μόνο τι τον ενδιαφέρει, αλλά και τι μπορεί να κάνει, πού μπορεί να στοχεύει σ’ αυτήν την πρώτη φάση της προετοιμασίας για το μεγάλο ταξίδι επαγγελματικό του ταξίδι. Οι επιδόσεις στα επιμέρους μαθήματα, αλλά και η γενική επίδοση στο σχολείο, είναι ένα πρώτο κριτήριο για το είδος και κυρίως για το επίπεδο σπουδών και της επαγγελματικής ιεραρχίας, το οποίο είναι σε θέση να στοχεύει. Οι μαθησιακές επιδόσεις βέβαια, δεν αποτελούν απόλυτο και μοναδικό κριτήριο για την επαγγελματική επιτυχία ενός ανθρώπου στο μέλλον. Είναι γνωστό, ότι πολλοί σπουδαίοι επιστήμονες, επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, δεν υπήρξαν λαμπροί μαθητές. Οι επιδόσεις μπορεί να βελτιωθούν ριζικά, εφόσον υπάρχει ισχυρή θέληση, επιμονή και στόχοι ζωής, ικανοποιητική συναισθηματική νοημοσύνη και ισορροπία τόσο για την επίτευξή της, όσο και για την επαγγελματική και κοινωνική ανέλιξη.
Προοπτικές των επαγγελμάτων, των συνθηκών και αμοιβών εργασίας
Αφού ο ενδιαφερόμενος αποκτήσει ισχυρή αυτογνωσία,, οφείλει να διερευνήσει, με τη βοήθεια των συμβούλων σταδιοδρομίας και την προσφυγή σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης, τον κόσμο της εργασίας. Και κυρίως, να μάθει για τις προοπτικές των επαγγελμάτων στην τοπική, την εθνική, αλλά και τη διεθνή οικονομική πραγματικότητα. Να πληροφορηθεί για τα επαγγέλματα του μέλλοντος και αυτά του παρελθόντος, ποια δηλαδή έχουν θετικές προοπτικές και ποια εμφανίζονται κορεσμένα και φθίνουν. Να αναζητήσει σε ποιους χώρους εργασίας θα συναντήσει μεγαλύτερο ή λιγότερο ανταγωνισμό, ποιες επιμέρους ιδιαιτερότητες και δυσκολίες είναι πιθανόν να βρεθούν στο δρόμο που σκέφτεται να διαλέξει.
Οι συνθήκες και οι αμοιβές εργασίας, το είδος, το περιεχόμενο, το κύρος των επαγγελμάτων, η εργασιακή ασφάλεια, καθώς και οι προοπτικές ιεραρχικής ανέλιξης κατά περίπτωση, επίσης συνεξετάζονται για τις επαγγελματικές επιλογές. Οι ειδικοί αυτοί παράμετροι, αξιολογούνται με διαφορετική βαρύτητα από κάθε άνθρωπο, σε συνάρτηση με τις εργασιακές του αξίες, την προσωπικότητά του, τα ενδιαφέροντα, και αυτό αποτελεί μέρος της απόκτησης επαρκούς αυτογνωσίας και γνώσης του κόσμου της εργασίας που απαιτείται στην προκειμένη περίπτωση.
Οικογενειακά και οικονομικά δεδομένα
Το οικογενειακό περιβάλλον, η οικογενειακή και οικονομική παράδοση, το πολιτισμικό περιβάλλον, η κουλτούρα, βαρύνουν επίσης κατά περίπτωση περισσότερο ή λιγότερο, στην πλάστιγγα των επαγγελματικών επιλογών. Συχνά το επάγγελμα του πατέρα, της μητέρας, η οικογενειακή επιχείρηση, είναι μια αξιόμαχη και ενδιαφέρουσα προοπτική για το επαγγελματικό μέλλον των νέων. Όμως συμβαίνει ορισμένοι αρκετοί νέοι ή νέες να πιέζονται υπέρμετρα για να σπουδάσουν μια από τις επιστήμες που θεωρούνται ότι αποτελούν το σίγουρο εφαλτήριο για κοινωνική και οικονομική άνοδο, όπως γιατρός, μηχανικός, δικηγόρος ή να ακολουθήσουν το οικογενειακό επάγγελμα. Αλλά, στη σημερινή εποχή, αυτού του τύπου η πίεση έχει συνήθως το αντίθετο αποτέλεσμα. Ενώ πολλές φορές οι γονείς μπορεί και να έχουν δίκιο όταν επιμένουν για την επιλογή μιας ορισμένης καριέρας για τα παιδιά τους, το χάνουν εξαιτίας του επίμονου και πατερναλιστικού τρόπου με τον οποίο θέλουν να την επιβάλουν. Επιπλέον, οφείλουμε να είμαστε ρεαλιστές όσον αφορά τις οικονομικές δυνατότητες που έχει κάθε οικογένεια για τις σπουδές των παιδιών της. Σχετικό με το θέμα αυτό είναι και ο τόπος κατοικίας και η περιοχή ή και η χώρα που σκέπτεται να απασχοληθεί ένα άτομο στο μέλλον, αφού θα πρέπει να διερευνηθεί εξ’ αρχής αν σε προσβάσιμη απόσταση παρέχονται συναφείς σπουδές με την υπό αναζήτηση εκπαίδευση και αν στην τοπική αγορά εργασίας υφίστανται αντίστοιχες επαγγελματικές προοπτικές. Ο τόπος που είναι εγκατεστημένη μια σχολή συχνά βαρύνει αποφασιστικά στις επιλογές σπουδών και αυτό αφορά ιδιαίτερα τις οικογένειες των υποψηφίων που διαθέτουν πενιχρές οικονομικές δυνατότητες. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να συνεκτιμηθεί για τις επιλογές σταδιοδρομίας, η διάρθρωση της τοπικής αγοράς εργασίας σε σχέση με την εθνική, αλλά και τη διεθνή πραγματικότητα. Σε σχέση με την οικονομική διάσταση του προβλήματος, επισημαίνεται ότι, αν και μέχρι σήμερα τουλάχιστον, στις υπηρεσίες της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, προσφεύγει μεγαλύτερος αριθμός ατόμων και οικογενειών υψηλού ή μεσαίου μορφωτικού και εισοδηματικού επιπέδου, ο θεσμός είναι περισσότερο αναγκαίος για άτομα χαμηλών εισοδηματικών τάξεων. Με την έγκυρη και έγκαιρη συμβουλευτική, μπορεί να δοθούν ευκαιρίες οικονομικής και κοινωνικής ανέλιξής τους και ανατροπής και με τον τρόπο, αυτό των εισοδηματικών και ταξικών διαφορών.
Εκπαιδευτικά δεδομένα
Η δομή του εκπαιδευτικού συστήματος, η περιφερειακή του διάρθρωση, οι εκπαιδευτικές κατευθύνσεις, το επίπεδο σπουδών, τα συστήματα των εξετάσεων, οι διαδικασίες επιλογής, οι επιρροές που ασκούν οι καθηγητές σε συνδυασμό με τις μαθησιακές επιδόσεις, έχουν επίσης ειδική βαρύτητα στις επιλογές σπουδών και κατ’ επέκταση των επαγγελμάτων και της σταδιοδρομίας. Όταν ένας μαθητής έχει πολύ καλές επιδόσεις στο σχολείο, είναι εύλογο να επιλέξει να εισαχθεί σε μια σχολή με υψηλές βάσεις εισαγωγής, όπως είναι λχ. η ιατρική, με την προϋπόθεση βέβαια ότι του ταιριάζει το ιατρικό επάγγελμα και είναι προετοιμασμένος να διαβεί τον ανηφορικό και μακρύ δρόμο που απαιτεί μια τέτοια δύσβατη επαγγελματική διαδρομή. Συνήθως θεωρείται σπατάλη ανθρώπινων πόρων, όταν ένας μαθητής διαθέτει υψηλές μαθησιακές επιδόσεις, να καταλήγει στην επιλογή σχολών με χαμηλές βάσεις εισαγωγής.
Οι τυχαίοι παράγοντες
Οι τυχαίοι παράγοντες, οι απρόσμενες καλότυχες ή κακότυχες συμπτώσεις και συγκυρίες που συναντά κάποιες φορές κάθε άνθρωπος στη ζωή του, μπορεί να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη σταδιοδρομία και την προσωπική του ζωή. Σημασία έχει να μπορεί να δει ο καθένας πότε η τύχη του χτυπά την πόρτα και να κάνει τη σωστή επέμβαση στο πεπρωμένο του, να βρεθεί στην επάνω μεριά του κύματος. Χωρίς βέβαια αυτό να συνεπάγεται βλάβη για τους συνανθρώπους του, στους οποίους, όταν μπορεί κανείς πρέπει να προσφέρει ενδιαφέρον και αλληλεγγύη. Ούτε συνεπάγεται εγκατάλειψη της προσπάθειας για τη συνεχή αυτοβελτίωση, για την κατάκτηση της γνώσης και των κατάλληλων δεξιοτήτων που απαιτεί ο ανταγωνιστικός κόσμος της σύγχρονης εργασιακής πραγματικότητας. Είναι γνωστό ότι «τα αγαθά κόποις κτώνται», ότι η επιτυχία στην εργασία και στη ζωή είναι η επιβράβευση των κόπων του καθένα. Κι αυτό γιατί δεν αναιρείται από το εμπόριο ελπίδων για εύκολη, χωρίς ιδρώτα, ταχεία κατάκτηση της επιτυχίας που προβάλλεται πληθωρικά από ορισμένα ηλεκτρονικά μέσα μαζικής επικοινωνίας με επίκεντρο μια σαθρή εικονική πραγματικότητα. Η κατάκτηση της γνώσης που δεν τελειώνει ποτέ, είναι πηγή και χαρά της ζωής, είναι αυτοσκοπός, είναι δύναμη αξιοσύνης, επιτυχίας και δημιουργίας. Στο ταξίδι για την Ιθάκη σημασία έχει το μεγαλείο της διαδρομής..
Ο χρυσός κανόνας
Το θεώρημα του «χρυσού κανόνα» συνδυάζει τις παραπάνω εκτιμήσεις και οδηγεί στη διαπίστωση ότι: άτομα με υψηλές επιδόσεις και ισχυρή θέληση, μπορούν να επιλέγουν από ευρύτερο πεδίο επαγγελμάτων που τους ταιριάζουν ακόμα και από εκείνα με αρνητικές προοπτικές ή εκείνα που δε συντρέχουν στην περίπτωσή τους άλλοι θετικοί παράγοντες όπως τα οικογενειακά, τα οικονομικά, τα εκπαιδευτικά δεδομένα. Αντίθετα, άτομα με χαμηλές επιδόσεις χωρίς σοβαρές ελπίδες βελτίωσής τους και με αδύναμη θέληση, είναι προτιμότερο να στρέφονται σε σπουδές και επαγγέλματα που κατ’ αρχήν τους ταιριάζουν και κατά δεύτερο λόγο έχουν διαπιστωμένες καλές προοπτικές στην αγορά εργασίας, ή για τα οποία συνυπάρχουν και άλλοι θετικοί παράγοντες από τους προαναφερθέντες.
Όσο υψηλότερες είναι οι μαθησιακές επιδόσεις και ο βαθμός θέλησης ενός ατόμου, τόσο ευρύτερη μπορεί να είναι η δυνατότητα, το «ρίσκο» επιλογής επαγγελμάτων που αντιπροσωπεύονται από περιορισμένες ή και ελάχιστες θέσεις στην αγορά εργασίας και το μείγμα των επιμέρους παραγόντων είναι αρνητικό ή και πολύ αρνητικό.
Στη σύγχρονη εποχή, ένας εργαζόμενος είναι πολύ πιθανό να υποχρεωθεί να αλλάξει ένα ή περισσότερα επαγγέλματα στη διάρκεια της σταδιοδρομίας του. Επιπλέον, υπάρχει σήμερα ένας πολύ μεγάλος αριθμός επαγγελμάτων από τα οποία καλείται να κάνει τις επιλογές του και αυτό σημαίνει ότι οφείλει να μη σκέφτεται μονοδιάστατα στο να επιμένει στην επιλογή ενός και μόνο επαγγέλματος. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολύ περισσότερα από ένα επαγγέλματα που ταιριάζουν στον καθένα. Αν για κάποιους λόγους, δεν είναι εφικτή η επιλογή του πρώτου σε προτίμηση επαγγέλματος, οφείλει και μπορεί να προχωρήσει στα επόμενα. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να επιλέξει εκείνα που του είναι κατ’ εξοχήν απωθητικά. Ο καθένας θα πρέπει να έχει μπροστά του έναν ανοικτό ορίζοντα και να επιλέξει από έναν κατάλογο πολλών επαγγελμάτων που του ταιριάζουν, συνυπολογίζοντας και τη βαρύτητα των άλλων παραγόντων ή κριτηρίων που συνυπάρχουν και να αποφύγει οπωσδήποτε επαγγέλματα που είναι εντελώς αταίριαστα με το χαρακτήρα του. Εκτός από τα παραπάνω, επισημαίνεται ότι σε όλα τα επαγγέλματα μέσης και κυρίως υψηλής εκπαίδευσης και εργασιακής ιεραρχίας, απαραίτητη είναι η γνώση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, της αγγλικής γλώσσας, καθώς και η διαρκής ανανέωση των γενικών και ειδικών γνώσεων και εμπειριών. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ολοκληρωμένος άνθρωπος και επιτυχημένος επαγγελματίας είναι εκείνος που έχει πνευματικές ανησυχίες και ευαισθησίες, εμμένει σε υψηλές αξίες και αρχές, αναζητά τη μόρφωση και τη γνώση, ασχολείται με την τέχνη και τη λογοτεχνία, την προστασία του περιβάλλοντος, συμμετέχει σε δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης, αναπτύσσει κριτική και δημιουργική σκέψη, ενεργεί με εντιμότητα, ήθος και διορατικότητα και δραστηριοποιείται θετικά για το δικό του αλλά και για το γενικότερο καλό. ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ.