Το σχολείο του Ντιν Μιχαηλίδη!

Από τον Αλέξανδρο Πιστοφίδη Στη διεθνή αξιολόγηση PISA του ΟΟΣΑ για το επίπεδο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε 40 χώρες, Φινλανδία και Κα...

Από τον Αλέξανδρο Πιστοφίδη

Στη διεθνή αξιολόγηση PISA του ΟΟΣΑ για το επίπεδο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε 40 χώρες, Φινλανδία και Καναδάς πήραν τις πρώτες θέσεις κι εμείς μια από τις τελευταίες. Σε προηγούμενο άρθρο είχα γράψει για το φινλανδικό σχολείο. Αυτή τη φορά θα σας παρουσιάσω εν συντομία ένα πρότυπο δημόσιο σχολείο του Καναδά, το σχολείο Balwin στο Εντμοντον. Διευθυντής του είναι ο ελληνικής καταγωγής Dean Michailides. Για το σχολείο αυτό είχαν γραφτεί πριν μερικά χρόνια διθύραμβοι στα γερμανικά ΜΜΕ. Αυτός ήταν και ο λόγος που με ώθησε να μάθω περισσότερα για το Balwin και για το εκπαιδευτικό σύστημα του Καναδά.
Στον Καναδά δεν υπάρχει υπουργείο παιδείας και αυτό είναι ίσως το μυστικό επιτυχίας. Η μεταρρύθμιση άρχισε...
πριν δύο δεκαετίες από μια ομάδα δασκάλων εναλλακτικής εκπαίδευσης με σύνθημα: «ζήτωωω ανακαλύψαμε τον εχθρό της παιδείας μας. Είμαστε εμείς οι ίδιοι». Αντί λοιπόν του ομοσπονδιακού υπουργείου υπάρχει το Συμβούλιο Εκπροσώπων Παιδείας των περιφερειών. Οι περιφερειακές υπηρεσίες παιδείας αποφασίζουν για το γενικό πλαίσιο και τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές σπουδών και μέσα σε αυτό το πλαίσιο κάθε σχολείο φτιάχνει το δικό του αναλυτικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις τοπικές ανάγκες. Στην Ελλάδα, παρά την κυριαρχία του λεγόμενου νεοφιλελευθερισμού, στα θέματα παιδείας, το κράτος λειτουργεί πατερναλιστικά σαν αυστηρός πατερούλης. Αποφασίζει για όλα ακόμη και για το τι και πως θα διδαχθεί στο μακρινό Καστελόριζο, δίχως να το έχει επισκεφθεί κανείς από εκείνους που αποφασίζουν. Οι περιφερειακές υπηρεσίες των περιφερειών αξιολογούν κάθε χρόνο τα σχολεία και εκείνα που δεν τα πήγαν καλά παίρνουν έξτρα επιχορήγηση για επιμόρφωση και εξοπλισμό.
Όπως ακριβώς στην Φινλανδία έτσι και στον Καναδά δεν υπάρχουν ειδικά σχολεία. Τα σχολεία είναι ενιαία για όλους. Υγιή παιδιά, παιδιά με βαριές αναπηρίες όπως κωφάλαλα, ακόμη και παιδιά με σύνδρομο ντάουν πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο. Τα ίδια τα υγιή παιδιά υιοθετούν ανάπηρους συμμαθητές τους, προσφέροντας φροντίδα και βοήθεια. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο στη χώρα μας, τη «χώρα του φιλότιμου», της «φιλοξενίας» και της «χριστιανικής αγάπης», είμαι σίγουρος, πως πολλοί γονείς, παρακινούμενοι και από δασκάλους, θα διαδήλωναν απαιτώντας να διωχθούν από το σχολείο των παιδιών τους, τα διαφορετικά, τα έτσι κι αλλιώς στιγματισμένα«παιδιά παρίες». Γνώρισα δάσκαλο που έλεγε πως βρήκε έναν τρόπο να ξεχωρίζει «ποια είναι γνήσια βορειοηπειρωτάκια και ποια αλβανάκια στην τάξη» Τέτοιοι δάσκαλοι δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αίθουσα αγωγής παιδιών.
Ένα από τα πρότυπα σχολεία, γνωστό και εκτός Καναδά, είναι το Balwinschool στην πολιτεία Εντμοντον. Διευθυντής του είναι ο ελληνικής καταγωγής Ντην Μιχαηλίδης. Το σχολείο είναι σε μια φτωχογειτονιά με παιδιά, κυρίως μεταναστών. Τα παιδιά είναι κυρίως από την Αφρική και την Ασία. Όπως λέει ο Μιχαηλίδης «σημασία δεν έχει ποια και πόσα παιδιά είναι μέσα στην αίθουσα αλλά ποιοι και πόσοι δάσκαλοι βρίσκονται στη διάθεση των παιδιών, Σε μερικές τάξεις μπορεί να κάνουν μάθημα και 5 δάσκαλοι ταυτόχρονα».
Ό,τι συμβαίνει με όλα τα άλλα σχολεία συμβαίνει και εδώ. Παρότι οι περισσότεροι γονείς δε γνωρίζουν αγγλικά ή γαλλικά, συμμετέχουν σε όλη την μαθησιακή διαδικασία ακόμη και στη διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών. Οι πόρτες του σχολείου είναι ανοιχτές και μπορεί οποιοσδήποτε γονιός να μπει μέσα, να συμμετέχει ενεργά στο μάθημα και να δει τι κάνουν οι δάσκαλοι με τα παιδιά τους. Τα παιδιά διδάσκονται την μητρική τους σαν πρώτη γλώσσα και την αγγλική και γαλλική σαν δεύτερη. Η θέση του Μιχαηλίδη είναι πως παιδιά που δεν γνωρίζουν καλά την μητρική τους δεν μπορούν να μάθουν άλλη. Το σχολείο προσφέρει στους γονείς μαθήματα γλώσσας μέχρι και μουσικής. Υπάρχει αίθουσα γονέων όπου βρίσκει κανείς ακόμη και πίνακες με όλα τα κριτήρια αξιολόγησης των παιδιών τους. Στο σχολείο υπάρχουν ακόμη και βρέφη μερικών μηνών. Γονείς που εργάζονται μπορούν να τα αφήσουν στο σχολείο, αφού είναι μέσα στο πρόγραμμα μαθημάτων η εξοικείωση ή καλύτερα η συναισθηματική ταύτιση με τα βρέφη (Empathybaby). «Από τότε που εφαρμόσαμε αυτό το πρόγραμμα παρατηρήσαμε ότι τα παιδιά απέκτησαν αίσθημα ευθύνης έναντι των μικρών και σταμάτησαν τις βιαιότητες. Ακόμη και τα υπερκινητικά παιδιά έγιναν πιο ήρεμα. Τη φροντίδα των βρεφών την έχουν αναλάβει εξ ολοκλήρου οι μαθητές.
Από τα 475 παιδιά, κάθε δεύτερο είναι παιδί μεταναστών από την Αφρική και Ασία ή έχει κάποιο ψυχικό ή σωματικό πρόβλημα. Σε απάντηση πολλών ελλήνων οι οποίοι βρίσκουν πως τέτοια φιλελεύθερα μέτρα δεν μπορούν να έχουν πρακτική εφαρμογή σε έλληνες, ο Μιχαηλίδης αποδεικνύει πως μπορούν να έχουν εφαρμογή σε κούρδους, ιρακινούς, αφγανούς και καμερουνέζους, άρα σε όλους. Χρειάζεται μόνο διάθεση, μεράκι και περίσσευμα σε υπομονή για να κερδίσεις την εμπιστοσύνη παιδιών και γονέων. Η θέση-αρχή του Μιχαηλίδη είναι πως ο δάσκαλος δεν μπορεί να το παίζει θεός με τα παιδιά των άλλων κάνοντας τον «ξερόλα». «Μαθαίνουμε μαζί, μαζί με τα παιδιά και τους γονείς τους». Ο Μιχαηλίδης έχει ένα ετήσιο budget τεσσάρων εκατομμυρίων δολαρίων για όλες τις δαπάνες του σχολείου και τις αμοιβές των δασκάλων. Μέσα σε αυτό είναι και οι εκατό χιλιάδες για την ετήσια επιμόρφωση των 35 δασκάλων. (δίνοντας στο διαδίκτυο την λέξη κλειδί Balwin school Edmonton μπορεί κανείς να διαβάσει άρθρα σε διάφορες γλώσσες για το πρότυπο αυτό σχολείο, που ελάχιστα διαφέρει από τα άλλα σχολεία του Καναδά)
Σαν τον Μιχαηλίδη, υπάρχουν πολλοί έλληνες σε Αμερική, Αυστραλία και Ευρώπη. Πιστεύετε πως τους έχει καλέσει ποτέ κανένας έλληνας υπουργός για να τους συμβουλευτεί; Όχι βεβαίως. Όταν, με το που αλλάζει υπουργός ακόμη και του ιδίου κόμματος αλλάζουν όλοι οι διευθυντές υπηρεσιών και οργανισμών, σαν να ήταν άχρηστοι, για να τοποθετηθούν οι κολλητοί, το να ζητάς πολιτικές Καναδά και Φινλανδίας είναι χαμένη υπόθεση. Αυτό το παραμύθι, από στόματα πολιτικών μας, πως δήθεν αυτά τα φιλελεύθερα συστήματα δεν ταιριάζουν στην νοοτροπία των αυτοαποκαλούμενων απογόνων του Σωκράτη και του Αριστοτέλη, μας προσβάλει αφάνταστα. Εγώ θα έλεγα πως τέτοιοι πολιτικοί, όχι μόνο δεν μας ταιριάζουν, αλλά μας προσβάλλουν βάναυσα.